هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند

فیلم مستند «مهاجر» به کارگردانی احمد احمدپور در هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند حضور دارد و از شبکه مستند سیما پخش می‌شود.

احمد احمدپور درباره‌ سوژه این فیلم مستند گفت: مستند «مهاجر» ماجرای دو هجرت را روایت می‌کند که با هم مرتبط هستند؛ قصه اول، درباره‌ مردی به نام علی است که اگر دیر بجنبد کشته خواهد شد و به خاطر نجات جانش مجبور است کشورش را ترک کند! حزب بعث دو برادر علی را اعدام می‌کند و سال ۱۳۵۹ هجری شمسی به علی خبر می‌رسد که او هم اعدام خواهد شد؛ علی، زن و چهار فرزند کوچکش را رها می‌کند و مخفیانه از عراق می‌گریزد. جنگ تازه شروع شده است و او با مشقت خود را به ایران می‌رساند. او در مرز دستگیر و بعد از مدتی آزاد می‌شود و تا چند سال از خانواده‌ی عراقی خود اطلاعی ندارد.

وی ادامه داد: علی، در شهر خرم آباد ازدواج می‌کند و صاحب چهار فرزند می‌شود. او بعد از بیست و چند سال و بعد از سقوط صدام تصمیم به بازگشت به وطن می‌گیرد. حالا علی یک خانواده در عراق دارد و یک خانواده در ایران! همسر و فرزندان ایرانی علی باید هجرت کنند که در این فیلم مستند فراز و نشیب‌های این اتفاق را به تصویر می‌کشیم. 

این مستندساز اضافه کرد: اتفاق اصلی در این فیلم مستند جایی است که می‌فهمیم علی، پدر یکی از شهدای مدافع حرم است؛ حاج جواد، فرزند ارشد او و خانم بس (همسر ایرانی او) یکی از فرماندهان شهید مدافع حرم است. در این فیلم مستند به زندگی حاج جواد نیز پرداخته‌ایم.‌

وی درباره‌ آشنایی با این شخصیت و داستان گفت: این سوژه توسط یکی از دوستانم به اسم آقای روح‌الدین بلواسی به من معرفی شد. احساس کردم که این سوژه جذاب است و  تصمیم گرفتم فیلم مستند آن را بسازم. بعد از پژوهش، کار تولید شروع شد اما قبل از تولید چند چالش اصلی وجود داشت؛ اول اینکه ما دسترسی چندانی به سوژه نداشتیم و بیشتر کار باید در عراق ضبط می‌شد. مسئله بعد این بود که آیا هر دو خانواده‌ی ایرانی و عراقی علی با ما همکاری می‌کنند؟ و چالش بعد این بود که برخی صحنه‌ها با توجه به روایت فیلم باید در ایام اربعین ضبط می‌شد و شلوغی خیابان‌ها و شهر کربلا در آن ایام، کار را سخت می‌کرد. 

احمدپور درباره تحقیق و پژوهش این فیلم مستند توضیح داد: برادر خانم بس، همسر علی، در خرم آباد زندگی می‌کند و در پژوهش و هماهنگی، کمک حال ما بود. می‌دانستیم تولید این مستند در عراق سخت است و چالش‌هایی در پیش داریم، اما سختی کار بیش از حدی بود که فکرش را می‌کردم. البته بنابر دلایلی چند صحنه مورد نظرم ضبطش نشد یا تصمیم گرفتیم در زمان تدوین حذفشان کنیم.

این فیلمساز مستند درباره فرم روایی این فیلم گفت: برای تولید مستند مهاجر، با سه شخصیت روبه‌رو بودیم؛ شخصیت اول پدر خانواده، که یک شخصیت عراقی است و یک خانواده ایرانی و یک خانواده عراقی دارد. شخصیت دوم، همسر ایرانی او بود و شخصیت سوم فرزند خانواده که از شهدای والامقام مدافع حرم است؛ البته باید اشاره کنم که قبلا در مورد این شهید مستندی تولید شده است.

وی ادامه داد: بعد از تحقیق و پژوهش به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر اتفاقات مهم، کلیدی و جذاب برای مخاطب که در زندگی پدر خانواده وجود داشت، دیگر اتفاقات هر دو خانواده ایرانی و عراقی علی، مرتبط با زندگی این پدر خانواده است؛ بنابراین سعی شد با روایت زندگی پدر خانواده، خرده روایت‌های دیگر را هم پیش ببریم. هدف‌مان این بود با روایت داستان علی و خانم بس، روایتی از شهادت فرزند خانواده هم بیان شود.

احمدپور در پایان تاکید کرد: تحقیق و پژوهش این فیلم مستند به دلیل عدم دسترسی به سوژه‌ها کار سختی بود. عدم وجود آرشیو لازم از گذشته سوژه، به ویژه تصاویر و عکس‌هایی که مرتبط با روایت بود، کار را سخت می‌کرد. البته تلاش کردیم با ضبط تصاویری جدید این خلاء را جبران کنیم. در ضبط مصاحبه‌ها به زبان عربی یک مترجم در کنار بنده بود که بعد از اینکه سوال می‌پرسیدم و جواب را می‌شنیدم سریع ترجمه می‌کرد تا من بتوانم با توجه به جواب پاسخ‌دهنده سوال مناسب جدیدی مطرح کنم.

فیلم مستند «مهاجر» امشب چهارشنبه ۲۳ آبان ماه ساعت ۲۱ از شبکه مستند سیما پخش می‌شود و بازپخش‌های آن فردا پنجشنبه ۲۴ آبان ماه ساعت ۹ صبح و ۲۴ است.