هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند

مخاطب جشنواره تلویزیونی بیشتر و عام تر است

محمدعلی رخشانی از مستندسازان باسابقه کشور و از اهالی خطه زیبای سیستان و بلوچستان است. بخش مهمی از آثار وی رنگ و بویی از جنوب ایران به ویژه زادگاهش را داشته و به این منطقه ادای دین کرده است.

رخشانی سال گذشته یکی از داوران هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند بود و امسال با مستند «آب، باد، خاک»، مجموعه عکس و چند تک عکس، متقاضی حضور در این رویداد شده است. او ضمن معرفی سوژه مستند خود گفت: مستند «آب، باد، خاک» برگرفته از مجموعه مستند «از شمال تا جنوب» همراه با تدوین مجدد بر دو قسمت از آن است و قصه زندگی دو چوپان بلوچ را روایت می‌کند. این دو چوپان، علیرغم خشکسالی در منطقه‌‌شان و زندگی سختی که دارند، زادگاهشان را عاشقانه دوست دارند و آن را ترک نکردند. نکته جالب و قابل تأمل این مستند، صحبت‌های دقیق و درستی است که آنها درباره این منطقه و دلیل عدم ترک آن بر زبان می‌آورند. 

وی با اشاره به حضور خود در بخش عکس مستند این جشنواره گفت: عکاسی یکی از علاقه‌مندی‌های من است و همواره در سفرهایی که به مناطق مختلف می‌روم، از سوژه‌های ناب عکس می‌گیرم. البته بخش مهمی از کارهایم مربوط به زادگاهم سیستان و بلوچستان است و نگاهی انسان‌شناسانه به فرهنگ و طبیعت این استان جنوبی دارد. آثاری که به جشنواره ارسال کرده‌ام نیز با همین سوژه‌ها است.

رخشانی درباره جشنواره تلویزیونی مستند بیان کرد: یکی از اتفاقات مثبت جشنواره تلویزیونی، جدی گرفتن بخش عکس مستند است. همانطور که می‌دانید در سینمای مستند، پژوهش حرف اول را می‌زند و پایه اساسی ساختار یک فیلم را پژوهش علمی و میدانی تشکیل می‌دهد. از قضا یکی از مواد خام اصلی در پژوهش فیلم، عکس مستند است که می‌تواند به فیلمساز روایت بدهد و آغازگر فیلم او باشد. برهمین اساس، جدی گرفتن آن حتما اثرات بسیار خوبی در این حوزه به همراه خواهد داشت.

وی اضافه کرد: علاوه براین، جشنواره تلویزیونی مستند به مقوله پژوهش نیز نگاه جدی دارد و با اختصاص یک جایزه جداگانه به پژوهش در فیلم مستند، مستندسازان را راهنمایی می‌کند که به امر پژوهش با دقت بیشتری نگاه کنند. از سویی دیگر، جشنواره تلویزیونی مستند در حالی که عمر زیادی را پشت سر نگذاشته اما به نقطه خوبی رسیده است. دلیل اصلی این موضوع، پخش فیلم‌ها از رسانه ملی است که با این کار فیلم‌های مستند را بدون واسطه به خانه‌های مردم و مخاطب قابل توجهی می‌رساند.

این مستندساز با توضیح اینکه دیگر جشنواره‌ها سراغ طیف مخاطب کوچکتری می‌روند تاکید کرد: دیگر جشنواره‌ها سینمایی کشور، به دلیل اکران فیلم‌ها در سینما و دعوت از مخاطبان محدودتر نظیر فیلمسازان، خبرنگاران و منتقدین، مخاطبان کمتری دارند و از حضور مردم محروم‌اند. این اتفاق در حالی است که جشنواره تلویزیونی با استفاده از ظرفیت صدا و سیما، مستندها را به خانه مردم می‌برد و حتی از آنان رای‌گیری می‌کند تا جایزه بهترین مستند از نگاه مردم انتخاب شود.

رخشانی گفت: امیدوارم این رویداد بتواند بین‌المللی شود تا مخاطبان خارجی هم از طریق ظرفیت‌های بین‌المللی سازمان صدا و سیما آثار مستند را ببینند و مستندسازان خارجی نیز فیلم‌های خود را ارسال کنند. بدون شک این اتفاق به افزایش انگیزه مستندسازان منجر خواهد شد و مخاطبانی با سلیقه‌های مختلف را پای تلویزیون می‌نشاند.

او با اشاره به لزوم گونه‌بندی آثار در جشنواره‌های سینمای مستند گفت: پیشنهاد دادم که در داوری آثار مستند، گونه آثار نیز لحاظ شده و هر فیلم مستند در گونه خود مورد قضاوت قرار گیرد. وقتی این موضوع رعایت نشود، ممکن است یک مستند سیاسی اجتماعی که سوژه حساس‌تری دارد از دیگر مستندها جلوتر بیفتد.