هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند

به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از هنرمندنیوز، جشنواره تلویزیونی مستند به دومین دوره خودش رسیده و برگزاری مجدد این جشنواره نشان‌ داده که ظرفیت بالایی برای تاثیرگذاری بر جریان مستند دارد. مستندسازان از هر شهری در این جشنواره حضور دارند و باهم به تماشای آثارشان می‌نشینند علاوه بر آن مردم نیز با این جشنواره همراهی می‌کنند و یکی از نکات بسیار مثبت این جشنواره، بخش آراء مردمی است که البته این‌بار آرای مردمی می‌تواند میلیونی هم باشد. همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد تا این جشنواره را مهم و تاثیرگذار کند. البته در کنار این موارد هنوز مسائلی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد تا این جشنواره مردمی، تاثیرگذارتر برگزار شود.

در همه جای دنیا فیلم های مستند مانند فیلم های داستانی در نمایش دادن مورد توجه قرار نمی گیرند در واقع مردم بیشتر برای تماشای فیلم‌های داستانی یا انیمیشن به سینما می‌روند. اما این موضوع بدین معنی نیست که مستندها دوست داشتنی نیستند. زیرا استثناهایی هم وجود دارد؛ در برخی کشورها در محافل هنری مستندها را بر پرده‌های سالن‌های بزرگ سینما نمایش می دهند که بسیار هم مورد استقبال مستنددوست ها قرار می گیرد. در واقع مستندها از هر نوعی که باشند همیشه بازگوی بخشی از حقایق و اطلاعاتی هستند که مردم می‌خواهند درباره‌اش بداند؛ از مستند‌های علمی_آموزشی بگیرید تا پرتره، تاریخی و حیات‌وحش.

در ایران، مخاطبان تلویزیون، پیش‌تر مستند را با شبکه چهار سیما می‌شناختند و از وقتی شبکه مستند با آن کیفیت خوبش تاسیس شد؛ مخاطبان به این شبکه کوچ کردند. در واقع قبل از تاسیس شبکه مستند، شبکه چهارم سیما پخش مستندها را برعهده داشت اما بعد از تاسیس این شبکه، تولید و پخش ۸۰درصد مستندهای خوب و جدی با این شبکه است. این موضوع باعث شده بسیاری از کسانی که دغدغه دیدن مستند های خوب را دارند بتوانند در شبکه مستند فیلم های خوب ببیند. نکته قابل تامل این است که مستندها بعد از پخش، روی سایتش این شبکه نیز قرار می گیرند.

حالا چند دوره‌ای است که مدیران شبکه مستند، جشنواره تلویزیونی برای مستندسازان راه اندازی کرده اند که بیشتر از همه مورد پسند مستندسازان جوان قرار گرفته است. چراکه هم فرصتی ایجاد می‌کند که آثارشان را در معرض دید مخاطبان بگذارند و هم به آن‌ها انگیزه‌ای می‌دهد که به راه‌شان ادامه دهند. این جشنواره درواقع امیدی در دل مستندسازان جوان ایجاد کرده که آثارشان در جایی به نمایش درمی آید. یعنی فیلم ساز دیگر نگران نیست که فیلمش پخش نمی شود. در واقع می توان گفت نقش اصلی این جشنواره در حوزه مستند، ایجاد انگیزه برای مستندسازان است.

حتی برخی معتقد هستند که بعد از جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت که تنها جشنواره تخصصی مستند در ایران است و توانسته‌ در همین یازده دوره اعتبار خوبی به دست آورد، جشنواره تلویزیونی مستند در جایگاه دوم قرار دارد و اگر برگزارکنندگان همت کنند، می‌تواند وارد رقابت با جشنواره سینما حقیقت هم بشود. خوشبختانه این جشنواره راه خودش را پیدا کرده است. اگر جشنواره فیلم فجر را که بسیار سخت به مستند می‌پردازد، نادیده بگیریم بعد از جشنواره سینما حقیقت، جشنواره تلویزیونی مستند دومین رویداد معتبر در بخش مستند محسوب می‌شود.

البته که جشنواره تلویزیونی مستند دارای پتانسیلی است که شاید جشنواره سینما حقیقت از آن بهره‌مند نیست؛ و آن وجود مخاطبان میلیونی است. در جشنواره های دیگر که در شهرهای مختلف برگزار می شوند، مخاطبان در یک سالن محدود و سانس مشخص فرصت دیدن آثار را پیدا می کنند. اما در جشنواره تلویزیونی مستند، مخاطب چند میلیونی فیلم ها را دنبال می کند. وجود بخش آرای مردمی برای مردم بسیار جذاب بود زیرا در جشنواره های عادی کمتر چنین بخشی داریم که مخاطبان میلیونی داشته باشد. نباید از یاد ببریم که برخورد عامه مردم با مستندها می تواند منجر به فرهنگ سازی می شود. در ضمن نباید از یاد ببریم که تعریف مستند درست و خوب برای مخاطب برعهده تلویزیون است.

جشنواره سینما حقیقت، رویکرد خاصی دارد و همه‌ مستندها در این جشنواره پذیرفته نمی‌شوند و این جشنواره بیشتر فیلم های هنری و ژانرهایی از مستند را می پذیرد که نگاه متفاوتی داشته باشند و انواع دیگر مستند مانند مستند علمی، حیات وحش، تاریخی، آموزشی و… دراین جشنواره مورد توجه قرار نمی گیرند، بنابراین جشنواره تلویزیونی مستند فرصتی مناسبی را برای نمایش این نوع مستندها فراهم می کند. یکی از مسائلی که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که می توان برخی از مستندها را از تلویزیون و برای مردم عادی نمایش داد.

بنابراین جشنواره تلویزیونی مستند با تداوم، ایجاد انگیزه در جوانان، بالاتر بردن کیفیت جوایز و حتی اگر مدیران صدا و سیما فرصتی فراهم کنند تا حق پخشی به مستندسازان برای نمایش فیلم‌هایشان از رسانه ملی تعلق بگیرد، به راحتی می‌تواند به مهم‌ترین جشنواره مستندی تبدیل شود که هم مورد توجه مردم است و هم مستندسازان.