جشنواره مستند، جشنواره تلویزیونی مستند، جشنواره فیلم، جشنواره عکس و جشنواره مستند نگاری، ویژه فلسطین
بررسی ازدواج کم توانان ذهنی در مستند «سرنوشت بایگانی»
17 مرداد 13962:36 ب.ظ
کارگردان مستند «سرنوشت بایگانی» گفت: این مستند درباره ازدواج افراد کمتوان ذهنی در ایران است و نشان میدهد که ازدواج این افراد چه شرایطی دارد و قانون درباره آنچه میگوید.
الهام آقالری بابیان اینکه نیاز به ازدواج بچههای کمتوان ذهنی سبب شد تا من این مستند را جلوی دوربین ببرم، افزود: استارت ساخت این مستند ده سال پیش کلید زده شد، زمانی که با فعالیت های انجمن حمایت از کم توانان ذهنی استان قزوین آشنا شدم و این گروه از جامعه را بیش تر شناختم. متوجه شدم این افراد دغدغه ازدواج و شغل دارند و دوست دارند مانند افراد جامعه عادی زندگی کنند، این در حالی است که متأسفانه بیشتر افراد فکر میکنند که کمتوانان ذهنی عاشق نمیشوند و نیاز به ازدواج ندارند.
مستندی با تم «پنهانکاری»
این کارگردان گفت: تم اصلی «سرنوشت بایگانی» پنهانکاری است، برای این مستند ۱۰ موردپژوهشی داشتم که از این تعداد تنها در یک مورد به خانواده مقابل گفتهشده است که فرزندشان عقبمانده ذهنی است.
وی افزود: متأسفانه خصوصاً در اجتماعی که عقبماندگی اجتماعی و آموزشی در آن وجود دارد، مردم تعریف درستی از عقبماندگی ذهنی ندارند و ازدواج این گروه با پنهانکاری صورت میگیرد، یعنی بچههایی که کمتوانی ذهنی خفیف یا متوسط دارند بهخصوص در روستاها بهعنوان افراد ساده شناخته میشوند، خانواده این بچهها با پنهانکاری به خواستگاری دختران میروند و ازدواجهایی صورت میگیرد که سرمنشأ بسیاری از مشکلات است.
آقالری گفت: در بسیاری از این ازدواجها دختران نمیدانند که ازدواج با این افراد میتواند باعث انتقال این عقبماندگی به نوزاد شود و عجیب اینکه در برخی موارد دختری که با یک کمتوان ذهنی ازدواجکرده به دلیل اطلاعات اندک حتی نمیداند بچه او هم یک کمتوان ذهنی است.
وی عدم دسترسی به منابع مکتوب را مشکل اصلی مستندسازان دانست و افزود: متأسفانه درباره ازدواج کمتوانان ذهنی منابع تحقیقاتی مکتوبی وجود ندارد و علیرغم نیاز مبرم جامعه حتی بهزیستی روی این موضوع کارنکرده است، برای ساخت این مستند تحقیقات میدانی مفصلی انجام شد و سعی کردیم با نگاهی جامع ابعاد مختلف ازدواج کمتوانان ذهنی را بررسی کنیم.
آقالری افزود: ما به بهزیستی پیشنهاد کردیم که یکی از عناوین پژوهشیاش را به این موضوع اختصاص بدهد، متأسفانه فقر پژوهشی در این حوزه پیامدهای ناخوشایندی برای مبتلایان به این معلولیت و جامعه داشته، ضروری است بهزیستی به این موضوع توجه ویژه داشته باشد و شناخت درستتری از عقبماندگان ذهنی ارائه بدهد.
این کارگردان گفت: بهعنوان یک فیلمساز که ده سال از زندگیاش را صرف پرداختن به این سوژه کرده و کوشیده نگاه موشکافانه و دقیقی به مسئله داشته باشد، انتظار دارم که اثرم جدی گرفته شود، این مستند به دنبال دیده شدن مشکلات بخشی از همین جامعه است و دوست داریم اثرگذار باشد.
وی افزود: حدود 10 نسخه از این فیلم را برای مسئولان کشور از وزیر بهداشت و درمان گرفته تا مسئولان بهزیستی ارسال کردم، این تکاپو از سمت ما وجود دارد و هنوز بازخوردی دریافت نکردیم، این در حالی است که با دیدن مستندهای این چنینی راه برای دیدن مشکلها در جامعه هموارتر می شود و ما همچنان امیدوار به پیگیری و رسیدگی مسئولان به مشکلاتی که در این فیلم به آنها اشاره شده، هستیم.
آقالری گفت: این مستند برای مجلس شورای اسلامی هم ارسالشده و امیدواریم با حمایت مسئولان بتواند جریانساز باشد و بهانهای باشد که خلأهای قانونی درباره ازدواج کمتوانان ذهنی پر شود.
جای خالی قانون
این کارگردان گفت: یکی دیگر از مواردی که به این مستند به آن پرداخته میشود، این است که قانونگذار ازدواج کمتوانان ذهنی و یا مهجور را موردتوجه قرار نداده است و این افراد درست با قوانین مردم عادی ازدواج میکنند.
وی افزود: بر اساس قانون عقبمانده ذهنی بهشرط مهجور بودن حق امضای هیچ سند مالی و معنوی را ندارد و اگر امضا کند باطل است، این در حالی است که اکثر افراد کمتوان ذهنی خودشان عقدنامههایشان را امضا می کنند.
آقالری تصریح کرد: الزام به امضای قیم در هنگام ازدواج به نفع هر دو طرف است و اگر این اتفاق بیافته بیشک اتفاق خوبی خواهد بود.
وی گفت: به دنبال این نیستیم که بگوییم ازدواج این بچه ها نباید صورت گیرد، می گوییم با آگاهی و برنامه ریزی دولت باید ازدواج ها از طریق آگاهی و با مشاوره ژنتیکی انجام شود.
«مستند بایگانی» به تهیهکنندگی و کارگردانی الهام آقالری امشب چهارشنبه 18 مرداد ساعت 19 در قالب برنامه «جشنواره تلویزیونی مستند» از شبکه مستند پخش و ساعت 24 و 11:30بازپخش می شود.
بدون دیدگاه