هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند

فیلم مستند «زندگی در میان واژگان» ساخته حنیف شهپرراد در هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند حضور دارد و از شبکه مستند سیما پخش می‌شود. 

شهپرراد درباره‌ سوژه‌ این فیلم مستند توضیح داد: این فیلم مستند پرتره‌ای از دکتر محمد معین، استاد ادبیات، شاعر و لغت‌نامه‌نویس است. او کسی است که در تکمیل لغت‌نامه‌ی دهخدا نقش مهمی داشت. 

وی با اشاره به این که این فیلم مستند یکی از قسمت‌های مجموعه‌ی «چونان سرو» است، گفت: آن مجموعه به مفاخر معاصر ادبی ایران می‌پرداخت و روایتی متفاوت از چهره‌های فرهنگی کشورمان بود. بنده کارگردانی ۷ قسمت از آن مجموعه را برعهده داشتم که مستند «زندگی میان واژگان» اولین قسمت از آن بود. 

شهپرراد درباره‌ی فرم روایی این فیلم مستند توضیح داد و گفت: خط روایی فیلم، کمی حال و هوای فانتزی داشت و این سوال را با خودمان مطرح کردیم که اگر دکتر معین در دنیای اغما می‌توانست وقایع پیرامونی را بشنود چه چیزهایی می‌شنید؟ بر همین اساس از تکنیک بازسازی استفاده کردیم. همانطور که می‌دانید دکتر معین به مدت ۵ سال در کما بود و دوران سختی را پشت سر گذاشت؛ همینجا باید اشاره کنم که سرکار خانم مهدخت معین، دختر ایشان، ما را در تولید مستند و بازسازی آن روزها بسیار یاری کردند که باید ازشان تشکر کنم. او اسناد زیادی از دکتر معین در اختیار ما قرار داد. 

وی اضافه کرد: علاوه بر بازسازی، مصاحبه با تعدادی از بزرگان ادبیات فارسی نیز داشتیم که متاسفانه بسیاری از آنها پس از ضبط مستند فوت کردند. از جمله اساتیدی که موفق به مصاحبه با آنان شدیم می‌توان به مرحوم دکتر عبدالله انوار، مرحوم امیر بانو کریمی، دکتر حسن انواری و دکتر کارمین صراف اشاره کنم. 

این فیلمساز مستند در پاسخ به این سوال که چرا سراغ چنین بازسازی در فیلم مستند خود رفته است، گفت: ممکن است ساخت فیلم درباره سوژه‌های ادبی، جذابیت کمتری برای مخاطبان داشته باشد؛ بر همین اساس، باید خط روایی جذابی را تعریف می‌کردیم. در این بین، یک سوال ذهن مرا مشغول کرده بود و آنهم این بود که در دنیای اغما چه بلایی بر سر فرد می‌آید و او چه تصاویری را تماشا می‌کند؟ با درنظر گرفتن همین دو عامل، به سمت چنین بازسازی رفتیم.‌ البته باید اشاره کنم که تجربه‌های مشابهی را در مستندهای قبلی خود از جمله «محمد قاضی به روایت گوستاو دوره» داشتم و سعی کردم بخشی از زندگی سوژه‌هایم را در فضای فانتزی به تصویر بکشم. البته این انتخاب و روایت فانتزی اصلا به گونه‌ای نیست که سبب گمراهی بیننده یا عدم معرفی درست سوژه بشود. 

شهپرراد درباره‌ی چرایی پرداخت به سوژه‌های معاصر ادبیات فارسی در فیلم‌های مستند اخیر خود توضیح داد: در ۶ سال اخیر سعی کردم بیشتر درباره‌ی تاریخ معاصر ایران کار کنم؛ برای من جالب بود که روی این چهره‌ها کار کنم. جالب است بدانید که ورود من به جهان ایران معاصر هم از طریق دکتر معین و لغت‌نامه دهخدا بود. دکتر دهخدا مقدمه‌ای برای لغت‌نامه خود دارد که در آن همه چیز را درباره این پروژه تعریف می‌کند. علاوه بر این، دقت داشته باشید که دکتر معین، دکتر دهخدا و آقای انوار، افراد بسیار مهم و تأثیرگذاری در ادبیات فارسی هستند. از وقتی روی این افراد کار می‌کنم، چهره‌های جدیدی را پیدا کردم که علیرغم دانش ادبی بالا، مستندی درباره‌شان ساخته نشده است.‌

او درباره‌ی فعالیت‌های این روزهای خود گفت: در حال حاضر مشغول تولید مستند از استاد ولی الله منصوری هستم.

عوامل تولید این مستند عبارتند از: 

کارگردان: حنیف شهپرراد، تهیه‌کننده: مصطفی رزاق کریمی، فیلمبردار: علی زاهدی، دستیار کارگردان: فاطمه کلانتری و تدوین روح الله رضایی.