زائران و زباله ها

خیابانهای مسیر راهپیمایی اربعین بیشتر از آنکه شبیه یک خیابان باشد، به یک زباله دانی می ماند. حجم گسترده ای از لیوان و ظروف غذای یکبارمصرف و انواع زبالۀ پلاستیکی در طول مسیر رها می شود و محیط را به شکل منزجرکننده ای در می آورد. مستند «زندگی در سرزمین اربعین» چند کنشگر محیط زیستی را در مرکز توجه قرار می دهد تا با فرهنگ سازی بتوانند بخشی از موضوع زباله را حل نمایند.

مستند با وجود موضوعی واحد، دارای سکانس ها و پلانهایی است که بدون خلاقیت کش می آید و یک ماجرا بارها و بارها به روش های مختلف توضیح داده می شود.

با وجودی که مستند به صورت مستقیم موضوع رهاسازی زباله را در چنین مناسکی به تصویر می کشد، اما نکته بسیار عجیب که در طول روایت می توان کشف نمود، عدم تناسب ذات چنین رویدادی آئینی با آلودگی محیط زیستی است. به عبارتی می دانیم که یکی از اصول دینی این راهپیمایان رعایت بهداشت و سالم نگه داشتن محیط زیست است و این مهم به اشکال مختلف در اعتقادات دینی آنها بدان اشاره شده است. با این حال تصاویر تل زباله ها و حتی خطرات آن و همچنین چهره زشتی که به محیط داده است آنچنان آزار دهنده است که باور اینکه این حجم از آلودگی را کسانی ایجاد می کنند که در حال انجام فریضه ای اعتقادی هستند، دور از ذهن به نظر می رسد.
مستند دست روی موضوعی قابل توجه گذاشته که احتمالا به خاطر حساسیت خودِ راهپیمایی کمتر بدان اشاره می شود. کنشگران محیط زیست علاوه بر فرهنگ سازی، خود نیز در جمع آوری زباله ها تلاش می کنند و با این اقدامات سعی در پاکسازی محیط و ترویج آن دارند.
یکی از صحنه های قابل توجه مستند، آتش سوزی حاصل از دپو زباله هاست که علاوه بر آسیب رساندن به جانوران پیرامون، آلودگی تنفسی ایجاد می کند. در این سکانس که به صورت زنده و مستقیم حادثه را پوشش داده است، خطرات دپوی زباله به صورت تاثیرگذاری به تصویر کشیده می شود. سویه انتقادی مستند در این سکانس نه تنها شامل بی مبالاتی زائرین در رهاسازی زباله، بلکه معطوف به حکومت عراق نیز هست که به دلیل کمبود امکانات مجبور به سوزاندن بازماندها می شود و چنین کاری آلودگی و خطر بیشتری ایجاد می کند.
مستند با وجود موضوعی واحد، دارای سکانس ها و پلانهایی است که بدون خلاقیت کش می آید و یک ماجرا بارها و بارها به روش های مختلف توضیح داده می شود. چنین روشی سبب می شود که اثر در نهایت اطلاعاتی محدود را مدام تکرار کند و همین کافی است تا مستند از ریتم بیافتد.