مدرسه کودکان کار

در غیاب توجه متولی دولتی، تنها یک اراده قدرتمند و یک مهربانی می تواند چنین عمل نیکویی در قبال کودکان کار را بر عهده بگیرد. کودکان محروم از تحصیل، صرفا کودکانی محروم از آموزش نیستند، بلکه محروم از کودکی و همچنین مجبور به کار در سنین پایین نیز به حساب می آیند. با این وجود بر طبق نظر شخصیت محوری مستند «بمب» این کودکان، بمب هایی هستند که به دلیل شرایط زیست، هر آن ممکن است پتانسیل تغییر رفتار داشته باشند و مبدل به آفت هایی برای خودشان و جامعه شوند.

مستند بمب شرح عملی انسانی و ایثار شخصی است که با گذر از خود، تمام انرژی اش را برای آموزش کودکان کار گذاشته و البته در این راه کمکی از جانب متولی دولتی دریافت نمی کند. لحظات دهشتناک حضور جمعی از کودکان در خیابان با وجود بازسازی واقعیت و نمایشی بودن آن، تا حد زیادی تاثیری کاری بر جا می گذارد.

مستندساز برای درک بیشتر مخاطب از موضوع و شرایط، تنها بر خود آموزش و نحوه یاری فرد مورد نظر اکتفا نمی کند بلکه بخش هایی از مشاغل کودکان را نیز ثبت می کند تا زمینه چینی موثری برای اهمیت موضوع آموزش وجود داشته باشد. مستند با درج محیط کاری کودکان و غافل نماندن از آن، ماجرای پتانسیل بمب بودن آنان را نیز تعمیم می دهد. با وجود این سکانس ها می دانیم که آن محیط خیابانی یا معاشرت با انواع آدمها می تواند مسیر را برای این کودکان تغییر دهد.

مستند «بمب» موضوع دردناکی دارد، اما با وجود ضعف هایی در پرداخت و بازسازی و کلیت مصاحبه محور مستند، تولیدکننده ما را اسیر و درگیر ترحمی صرف نمی کند. در طول اثر برای پنهان ماندن ترحم و دلسوزی بی حاصل مخاطب، شاهد فضایی شاد و یا حداقل جوی با شور و هیجان هستیم. همین کافی است تا آن سویه دردناک که بحث ویلانی این کودکان بدون حمایت یک فرد نیکوکار است، در بکگراند مستند پنهان بماند و البته مدام با زیرکی، خودش را بر ما آشکار کند. هیجان کودکان برای تحصیل یا داشتن لباس فرمی همچون باقی دانش آموزان مدارس، یا شوق آنان برای خواندن و نوشتن، مدام در مستند برجسته می شود و همه اینها پتانسیل مویه و ترحم سوژه را تبدیل به فاز همیاری و تفکر می کند.

در حالت کنونی یقینا تاثیر تبلیغی مستند از حالت ترحم برانگیز آن بیشتر است و اگر متولیان خوابزده کمی همچون فرد نیکوکار درون مستند بیاندیشند، مستند کار خود را به خوبی انجام داده است.